Մենք այս տարի և ոչ միայն այս տարի,շատ ենք ճամփորդել։ Հայաստանի տարբեր մարզերում ենք եղել,բարձունքներ հաղթահարել, եկեղեցիներ տեսել նաև եղել ենք Երևանի շատ պատմամշակութային վայրերում, թանգարաններում։ Այս անգամ հերթը Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարանինն էր։Մայիսի 23-ին ընկեր Անահիտի ուղեկցությամբ մենք այցելեցինք Չարենցի տուն-թանգարանը,որը գտնվում էր Մաշտոցի պողոտայում։ Ինձ համար շատ տպավորիչ էր  այդտեղ գտնվելը, տեսնել  այն տունը, որտեղ ապրել և ստեղծագործել է Չարենցը,նրա  աշխատասենյակը, գրասեղանը,որի շուրջ նա մտորել և գրել է։ Այնտեղ կար մի մեծ վառարան, որը բաժանված էր  երկու սենյակի միջև, ձմռանը դրանով էր տաքանում Չարենցի տունը։ Կար նաև ինքնաեռ,թեյի բաժակներ,որից նա թեյ էր խմել։ Մենք տեսանք նաև հոլոգրամա,որի վրա պատկերված էր Չարենցը՝ տպիչ մեքենայի վրա աշխատելիս։ Մենք նաև ստեղծեցինք մեր փոքրիկ գրքույկները, որի մեջ փակցրեցինք <<Ես իմ անուշ Հայաստանի>> ստեղծագործության տողերը, նրա դիմապատկերը։ Հետաքրքիրն այն էր, երբ մենք գիրքն էինք կազմում, լույսերը գնացին և մենք աշխատում էինք գրեթե մթության մեջ։ Այդ ամենից հետո մենք գնացինք KFC,համեղություններ կերանք, այցելեցինք մանկական երկաթգիծ,սակայն անյտեղ կիսաքանդ վիճակ էր։ Ճամփորդությունն ինձ շատ դուր եկավ, ես իմացա Չարենցի մասին ավելի շատ բաներ։

Ես հարավային դպրոցում սովորում եմ արդեն հինգ տարի։ Ինձ դուր է գալիս այս դպրոցը, որովհետև ես այստեղ ունեմ շատ ընկերներ։ Շատ լավ ուսուցիչներ կան, բոլորին շատ եմ սիրում, հարգում, վստահ եմ, որ դեռ շատ եմ կարոտելու իմ հարազատ դարձած ուսուցիչներին, որոնք նաև արդեն կարծեսզ ընկերներ լինեն մեզ համար։ Ես առարկաներից  ամենից շատ սիրում եմ Մայրենին, տեխնոլոգիան, ռուսերենը և բնագիտությունը։ Ես այս դպրոցը սիրում եմ նրա համար, որ ունեմ ընկերներ, համակարգիչներով են աշխատում,  առարկաներն ու դասերը  շատ լավ են բացատրում, լողավազան կա։ Ես մի քիչ տխուր եմ, որովհետև մենք գնալու ենք միջին դպրոց, բայց  մյուս կողմից էլ չեմ տխրում, որովհետև  չեմ կորցնելու իմ ընկերներին։ Ես միջին դպրոցում մնալու եմ երկու տարի, հետո գնալու եմ մայր դպրոց։ Ես մայր դպրոցում ոչ մի ծանոթ կամ քույր, եղբայր չունեմ, բայց շատ լավ կլինի ես վստահ եմ։

Կատարի՛ր առաջադրանքները Հայոց լեզու 5 աշխատանքային փաթեթից։

365. Նախադասությունները լրացրո՛ւ (ուղղակի խոսքեր գրի՛ր):

            1. Փոքրիկը խնդրեց.
            —որ նա գնա բակ:
            2. -ոչ-ոչ նա կընկնի,- անհանգիստ ասաց իշխանը, -չհանեք բակ:
            3. —չեմ ընկնի, — բողոքեց տղան:
            4. — ճիշտ է ասում Իշխանը, — անհանգստացավ պապիկը:
            5. — Վախենում եմ,- շարունակ ասում էր մարդ-մեքենան, —ես կբռնեմ նրանց ով խելոք չի պահում:

366. Ընդգծված նախադասությունը (պատմողի խոսքը) գրիր՝
ա) ուրիշի ուղղակի. խոսքից առաջ,
բ) ուրիշի ուղղակի խոսքի մեջ:

            Օրինակ՝
— Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա, — ծույլին հանդիմանում էին հարևանները:
ա)  Հարևանները հանդիմանում էին ծույլին.
— Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա:
բ) — Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, — ծույլին հանդիմանում էին հարևանները, — վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա:

            1. —   ցավով ասացնավի հրամանատարը: Գիտեմ, որ ամբողջ օրն աշխատել եք, բայց չեք վերջացրել նորոգումը, —

Գիտեմ, որ ամբողջ օրն աշխատել եք,   ցավով ասացնավի հրամանատարը բայց չեք վերջացրել նորոգումը
            2. —անհամբերությամբ ասաց տղան: Չեմ կարող հանգիստ նստել ու սպասել գարնան գալուն, ինքս նրան կբերեմ.-

Չեմ կարող հանգիստ նստել ու սպասել գարնան գալուն, անհամբերությամբ ասաց տղան: ինքս նրան կբերեմ.
            3. — հեռանալիս ասաց հյուրը:Երբ վերադառնամ, նորից կզրուցենք քո որոշման մասին, դա շա՜տ     հետաքրքիր է,

Երբ վերադառնամ, նորից կզրուցենք քո որոշման մասին, — հեռանալիս ասաց հյուրը: դա շա՜տ     հետաքրքիր է,

367. Երկխոսությունը շարունակի՛ր:

            — Դե՛, — շշնջաց ընկերս, — սեղմի՛ր կոճակը:
            — Զանգն արդեն հնչե՞լ է, — զարմացա ես, — ոչինչ չեմ լսել:
—Ինչպես չես լսել,
—Գուցե՞ քեզ թվացել է՞,— զարմացավ ընկերըս
—Ո՛չ զանգը հնչել է։

370. Գրի՛ր երկխոսություն, որը տանն ես լսել (կարող ես նաև հորինել):

—Բարև Արսեն,

—Բարև Տիգրան,

—Ուրե՞ս գնում,

—Գնում եմ տուն, որ հանգստանամ գնամ պարապունքի,

—Լավ ուրեմն չխանգարեմ,

371. Խոսքն ըստ օրինակի փոխի՛ր. ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:

            Օրինակ՝
ա) Սոնան ասաց, որ գյուղն իրեն դուր եկավ, ինքն ուզում է էլի մնալ այդտեղ:

Սոնան ասաց.
— Գյուղն ինձ դուրս եկավ, ես ուզում եմ էլի մնալ այստեղ:

բ) Թզուկն ասաց, որ տղան գնա թագավորի գանձարան ու տեսնի կախարդական նկարը:

Թզուկն ասաց.
— Ա՛յ տղա, գնա՛ թագավորի գանձարան ու տե՛ս կախարդական նկարը:

            1. Հայրն Արտակին ասաց, որ ճանապարհից վերցնի իր հեծանիվը. որովհետև մարդկանց խանգարում է:

Հայրն Արտակին ասաց ճանապարհից վերցու՛ հեծանիվդ. որովհետև մարդկանց խանգարում է:

            2. Տղայի ընկերն ասաց, որ ինքն էլ չի սպասում թզուկի գալուն ու տուն է գնում:

Տղայի ընկերն ասաց ես էլ չեմ սպասում թզուկի գալուն ու տուն եմ գնում:
            3. Թագավորը տղային ասաց, որ գնա երկրից երկիր ման գա ու գտնի իր մատանու քարը:

Թագավորը տղային ասաց գնա՛ երկրից երկիր ման արի ու գտնի իր մատանու քարը:
            4. Նապաստակն ու մուկն ասացին, մենք գնում ենք տղային օգնելու:

Նապաստակն ու մուկն ասացին մենք գնում ենք տղային օգնելու:
            5. Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց, որ իրեն էլ տանեն աշխարհը   տեսնելու:

Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց, որ իրեն էլ տանեն աշխարհը   տեսնելու:
            6. Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց, որ ինքն իշխան Արմանի որդին է:

Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց, ինքնիշխան Արմանի որդին եմ:
7. Թագավորը հյուրին խնդրում էր, որ իրեն մենակ չթողնի կախարդի մոտ:

Թագավորը հյուրին խնդրում էր իրեն մենակ չթողնես կախարդի մոտ:

372. Ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:

            1. Նկարիչը կանչեց, որ ինքը շատ հետաքրքիր բան է գտել:

Նկարիչը կանչեց ես շատ հետաքրքիր բան եմ գտել:
            2. Տղան մորը գգաշացրեց, որ ինքը անծանոթ մարդկանց է հրավիրել:

Տղան մորը գգաշացրեց, ես անծանոթ մարդկանց եմ հրավիրել:

            3. Մայրը տղային ասաց, որ ինքն էլ է հետաքրքրվում տղայի հյուրերով:

Մայրը տղային ասաց ես էլ եմ հետաքրքրվում տղայի հյուրերով:
            4. Ընկերը Լևոնին ասաց, որ ինքը բացատում դարչնագույն մարդկանց է տեսել:

Ընկերը Լևոնին ասաց ես բացատում դարչնագույն մարդկանց եմ տեսել:
            5. Լևոնն ընկերոջն ասաց, որ նա հավանաբար երազ է տեսել, ոչ թե իսկական    մարդկանց:

Լևոնն ընկերոջն ասաց ես հավանաբար երազ եմ տեսել, ոչ թե իսկական    մարդկանց:
            6. Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց, թե որտե՞ղ կթաքնվեն, եթե անձրև գա:

Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց որտե՞ղ կթաքնվեն, եթե անձրև գա:

Ուշադի՛ր կարդա և հիշի՛ր։

Ուրիշի խոսքը կոչվում է ուղղակի, եթե խոսողը այն մեջբերում է բառացի, առանց փոփոխության: Ուրիշի ուղղակի խոսքը պատմողի խոսքից տրոհվում է միջակետով, գծիկով, ստորակետ-գծով:

Ուրիշի խոսքը կոչվում է անուղղակի, եթե խոսողը այն մեջբերում է ոչ թե նույնությամբ, այլ պատմողաբար: Անուղղակի խոսքը պատմողի խոսքին միանում է որ կամ թե շաղկապներով:

Ուղղակի խոսքը կարելի է վերածել անուղղակի խոսքի, իսկ անուղղակի խոսքը՝ ուղղակիի:

Ինձ համար մեր դպրոցի բոլոր ուսուցիչներն էլ բարի, ընկերասեր,սիրալիր,խելացի և հոգատար են։   Ես բոլորին  շատ սիրում և հարգում եմ, բոլորի դասերն էլ յուրահատուկ և տարբերվող են։ Ես շատ բաներ եմ սովորում իրենցից,կրթվում, գիտելիքներ ստանում։ Բայց ամենից շատը ես սիրում եմ ընկեր Շամիրամին և նրա դասերը։ Նա շատ հետաքրքիր է ամեն բան բացատրում։ Նրա հետ ժամանակը շատ լավ է անցնում ,չենք հասցնում  աչքներս թարթել, դասը վերջանում է,քանի որ իսկապես հետաքրքիր է դասերը հայոց պատմության։Մենք ամեն անգամ ճամփորդում ենք միասին, բացահայտում նոր վայրեր, թանգարաններ,պատմամշակութային այլ վայրեր,նաև զվարճանում, ուրախանում։ Ինձ շատ հետաքրքիր է լսել նրա դասերը, նա բարի է, համբերատար, ես շատ բաներ եմ սովորում թե իր դասերից, թե հենց իրենից։ Իր շնորհիվ ես շատ սիրեցի հայոց պատմությունն ու հայրենագիտությունը։

Բարև, ես Տիգրանն եմ Գրիգորյան, սովորում եմ Մխիթար Սեբաստացի Կրթահամալիրի ՝Հարավային դպրոց պարտեզում, 5․1 դասարանում։ Այս դպրոցում եմ արդեն շուրջ 5 տարի և այն իմ հարազատ օջախն է դարձել։Ինձ շատ է դուր գալիս այս դպրոցը, որովհետև այս դպրոցում կա գրեթե  ամեն ինչ աշակերտի հարմարավետության համար։ Ինձ ամենից շատը դուր է գալիս Մայրենին։ Մայրենիի դասաժամերին  մենք կարդում ենք հետաքրիր պատմվածքներ, օրինակ՝  Հնարագետ Ջուլհակը  ,որը գրել է Ղազարոս Աղայանը,Ջ․ՌՈԴԱՐԻ ԼԻՆԵԼ ԵՎ ՈՒՆԵՆԱԼ ,Ջ․ Ռոդարիի«ԵՐԿԻՐ, ՈՐՏԵՂ ՈՉ ՄԻ ՍՈՒՐ ԲԱՆ ՉԿԱ» , և այլն։ Մենք  կատարում  ենք  նաև գործնական քերականություններ ,ՄԱՅՐԵՆԻԻ ՖԼԵՇՄՈԲեր , գրում ենք տոնական ծեսերի կամ տոների մասին ,օրինակ՝ ԶԱՏԿԻ ՏՈՆԸ ԻՄ ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ , պատրաստել եմ նաև բազմաթիվ ռադիոնյութեր, դրանցից են ՝ԼՈՒՑԿԻՆԵՐՈՎ ԱՂՋԻԿԸ , Վ.ՏԵՐՅԱՆ,ԿԱՐԾԵՍ ԹԵ ԴԱՐՁԵԼ ԵՄ ԵՍ ՏՈՒՆ,ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ ՔԱՌՅԱԿՆԵՐ, ՄՈՐՍ ՍՐՏԻ ՀԵՏ ԱՇԽԱՐՀՆ ԵՄ ՉԱՓԵԼ, ԳԱՐՈՒՆ ,ՄԵՂՈՒՆ ՈՒ ՄԱՐԴԸ և այլն։Մենք գրում ենք նաև պատմություններ,հորինուկներ,ՃԱՄՓՈՐԴԱՊԱՏՈՒՄներ։

Փետրվար

ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ՔԵՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

ԱՆԲԱՆ ՀՈՒՌԻ, Հ. ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ

ՈՒՂՂԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

ԻՆՉՊԵՍ ՃԱՆԱՉԵՑԻ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻՆ

ՊԱՏՐԱՆՔ

ԱՆԳԻՆ ՔԱՐԸ (ԱՐԱԲԱԿԱՆ)

ԿԱՐԾԵՍ ԹԵ ԴԱՐՁԵԼ ԵՄ ԵՍ ՏՈՒՆ

Վ.ՏԵՐՅԱՆ,ԿԱՐԾԵՍ ԹԵ ԴԱՐՁԵԼ ԵՄ ԵՍ ՏՈՒՆ

ՔԱՋ ՆԱԶԱՐԸ

ԻՄ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆԸ ՀԱՄԵՐԳ

ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ՔԵՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

ՈՒՂՂԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ ՔԱՌՅԱԿՆԵՐ

ԱՀՄԱԴԸ

ՀՈԳՈՒՍ ՀԱՏՈՐ

ԱՂՈԹՔ

ԳՈՒԹԱՆԻ ԵՐԳԸ

ԳՐՔԻ ՄԱՍԻՆ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

ՀՈՎՀԱՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ

«ՁԵՒՆ ՈՒ ՀՈԳԻՆ» Հ.ԹՈՒՄԱՆՅԱն

ՔԵՖ ԱՆՈՂԻՆ ՔԵՖ ՉԻ ՊԱԿՍԻԼ

ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ՔԵՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Մարտ

ՉԱԽ ՉԱԽ ԹԱԳԱՎՈՐԸ

ՉԱԽ ՉԱԽ ԹԱԳԱՎՈՐԸ

ՄՈՐՍ ՍՐՏԻ ՀԵՏ ԱՇԽԱՐՀՆ ԵՄ ՉԱՓԵԼ

ՖԼԵՇՄՈԲ ՄԱՅՐԵՆԻԻ

ԳԱՐՈՒՆ

ԻՄ ՉԱՐԵՆՑՅԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆԸ

ՃԱՄՓՈՐԴԱՊԱՏՈՒՄ

ԳԻՏԵ՞Ք, ՈՐ ԳԱՐՈՒՆ Է ԱՐԴԵՆ

ԳԵԼԸ

ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ՔԵՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ե. ՉԱՐԵՆՑ,ԵՍ ԻՄ ԱՆՈՒՇ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ

ԵՍ ԻՄ ԱՆՈՒՇ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ

ԻՄ ԸՆԿԵՐ ՆԵՍՈՆ

Ապրիլ

ԾՈՒՅԼ ՏՂԱ

ՎԱՃԱՌԱԿԱՆԻ ԽԻՂՃԸ

ՂԱԾԱՐՈՍ ԱՂԱՅԱՆԻ ՄԱՍԻՆ

ԶԱՏԿԻ ՏՈՆԸ ԻՄ ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ

ՄԻ ԱՆԳԱՄ ԱՆՄԱՐԴԱԲՆԱԿ ԿՂԶՈՒՄ

ՔԵՐԱԿԱՆԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔ

ՀՆԱՐԱԳԵՏ ՋՈՒԼՀԱԿԸ

ՀՆԱՐԱԳԵՏ ՋՈՒԼՀԱԿԸ

ՄԵՂՈՒՆ ՈՒ ՄԱՐԴԸ

ՍԵՒ ՔԹԵՐԻ ԿՂԶԻՆ

ՍԵՒ ՔԹԵՐԻ ԿՂԶԻՆ,Ջ. ՌՈԴԱՐԻ

ԿԱԽԱՐԴԱԿԱՆ ԹՄԲՈՒԿԸ

ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ՔԵՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

«ԵՐԿԻՐ, ՈՐՏԵՂ ՈՉ ՄԻ ՍՈՒՐ ԲԱՆ ՉԿԱ»

Ջ․ՌՈԴԱՐԻ ԼԻՆԵԼ ԵՎ ՈՒՆԵՆԱԼ

Մայիս

ՍԽԱԼ ԱՐՁԱԳԱՆՔ

ՈՒՂՂԱԿԻ ԵՒ ԱՆՈՒՂՂԱԿԻ ԽՈՍՔ

Ուղղակի և անուղղակի խոսք

360. Ա և Բ տեքստերը համեմատի՛ր և դրանց տարբերությունը գտի՛ր:

Ա. Քամին մարագի շուրջը պտտվեց, մտնելու ճեղք չգտավ ու ասաց.
– Մարա՛գ, դուռդ բա՛ց արա, քեզ հարդ եմ բերել:
Մարագը պատասխանեց.
– Դու իմ ունեցած հարդը մի՛ տանիր, քո բերածն ինձ հարկավոր չէ:
Բ. Քամին մարագի շուրջը պտտվեց, մտնելու ճեղք չգտավ ումարագին ասաց, որ դուռը բաց անի, որովհետև ինքը նրան հարդ է բերել: Մարագը պատասխանեց, որ քամին թող իր ունեցած հարդը չտանի, իրեն նրա բերածը հարկավոր չէ:

Ա տեքստի և Բ տեքստի տարվերությունը նրանում է, որ Ա տեքստում ուրիշի խոսքը սկսում է նոր տողից և մեատառով, իսկ Բ տեքստում

361. Ա և Բ նախադասությունների մեջ ընդգծված մասերը համեմատի՛ր: Դրանք ինչո՞վ են տարբերվում (համեմատի՛ր դրանց արտահայտած մտքերը, արտահայտման ձևերը):
362. Ա. Տղան հարցրեց.
     – Ռոբոտը մեզ չի՞ գտնի: 
     Բ. Տղան հարցրեց, թե ռոբոտը իրենց չի՞ գտնի: 
     2. Ա. Տիգրանն ասաց.
     – Չի գտնի, եթե մենք շատ չխոսենք:
     Բ. Տիգրանն ասաց, որ չի գտնի, եթե իրենք շատ չխոսեն:
     3. Ա. Տիգրանն ասաց.
     – Ես էլ եմ ձանձրանում, բայց պետք է մի քիչ համբերենք:
     Բ. Տիգրանն ասաց, որ ինքն էլ է ձանձրանում, բայց պետք է մի քիչ համբերեն:
     4. Ա. Տղան ասաց.
     – Տնային հանձնարարությունները հետո կանենք, մեր ընկերները հիմա             սպասում են:
     Բ. Տղան ասաց, որ տնային հանձնարարությունները հետո կանեն, իրենց             ընկերները հիմա սպասում են: (Ա նախադուսությունում տղան է ասում, իսկ Բ նախադասությունում վեռնագիրը)
363. Նախորդ վարժության մեջ ընդգծված հատվածներից ո՞րը կանվանես ուղղակի խոսք, ո՞րը՝ անուղղակի խոսք:Պատասխանդ պատճառաբանի՛ր:
364. Տրված նախադասությունները խմբավորի՛ր՝ ըստ նրանց մեջ ընդգծված հատվածների: Ստացածդ խմբերն ինչո՞վ են տարբերվում:
365. – Լույսը վառե՞մ,– հարցրի ես:
     2. Ես ծիծաղելով ասացի, որ հրավիրատոմսը պատռված է:
     3. Լևոնը բարկացած ձայն տվեց.
     – Լույսը ինչո՞ւ վառեցիր:
     4. Հետո հաշտվողաբար ասաց, որ լույսը թող վառված մնա:
     5. Լևոնն ասաց, որ պետք է կարդալ և ոչ թե շատախոսել:
     6. Ես կարդացի և ասացի.
     – Ոչինչ չեմ հասկանում:
366. Ես համոզում էի Լևոնին, որ նրա ներկայությունը պարտադիր է:
     8. – Գտա՜, – գոչեցի ես,- նրան հեռախոսով կասենք:
367. Ուշադրություն դարձրո՛ւ Ա, Բ, Գ նախադասությունների կետադրությանը, կետադրական տարբերությունները գտի՛ր և օրինաչափությունը փորձի՛ր բացատրել:
368. Ա. Ընկերս ասաց.
     – Պապս սիրում է նկարներ հավաքել ու մի մեծ պատկերասրահ ունի:
     Բ. – Պապս սիրում է նկարներ հավաքել ու մի մեծ պատկերասրահ ունի, – ասաց             ընկերս:
     Գ. – Պապս սիրում է նկարներ հավաքել, – ասաց ընկերս, – ու մի մեծ             պատկերասրահ ունի:
     2. Ա. – Քեռիս ասաց.
     – Գիտե՞ս, որ մրջյուններն իրար տեղեկություն են հաղորդում ու անգամ հեռվից           հեռու խոսում են իրար հետ:
     Բ. – Գիտե՞ս, որ մրջյուններն իրար տեղեկություն են հաղորդում ու անգամ             հեռվից հեռու խոսում են իրար հետ, – ասաց քեռիս:
     Գ. – Գիտե՞ս, որ մրջյուններն իրար տեղեկություն են հաղորդում, – ասաց քեռիս,            – ու անգամ՝ հեռվից հեռու խոսում են իրար հետ:
369. Նախադասությունները լրացրո՛ւ (ուղղակի խոսքեր գրի՛ր):
370. Փոքրիկը խնդրեց.
     – …………………………:
     2. -……………….,- անհանգիստ ասաց իշխանը, -………….:
     3. – ……………………….., – բողոքեց տղան:
     4. – …………………………, – անհանգստացավ պապիկը:
     5. – ………………,- շարունակ ասում էր մարդ-մեքենան, – ……………:
371. Ընդգծված նախադասությունը (պատմողի խոսքը) գրիր՝
     ա) ուրիշի ուղղակի. խոսքից առաջ,
     բ) ուրիշի ուղղակի խոսքի մեջ:

Օրինակ՝
– Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա, – ծույլին հանդիմանում էին հարևանները:
ա) Հարևանները հանդիմանում էին ծույլին.
– Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա:
բ) – Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, – ծույլին հանդիմանում էին հարևանները, – վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա:

1. – Գիտեմ, որ ամբողջ օրն աշխատել եք, բայց չեք վերջացրել նորոգումը, – ցավով ասաց նավի հրամանատարը:
   2. – Չեմ կարող հանգիստ նստել ու սպասել գարնան գալուն, ինքս նրան կբերեմ.-        անհամբերությամբ ասաց տղան:
   3. – Երբ վերադառնամ, նորից կզրուցենք քո որոշման մասին, դա շա՜տ             հետաքրքիր է, – հեռանալիս ասաց հյուրը:
2. Երկխոսությանը շարունակի՛ր:

– Դե՛, – շշնջաց ընկերս, – սեղմի՛ր կոճակը:
– Զանգն արդեն հնչե՞լ է, – զարմացա ես, – ոչինչ չեմ լսել:

368. Երկխոսությանը շարունակի՛ր:

– Շո՛ւտ, շո՛ւտ, բարձրացրո՛ւ, – տագնապեց նա, – հասնում է:
– Ամեն ինչ մտածված է, սիրելի՛ս,- հանգիստ շուռ եկավ մյուսը: – Հիմա կտեսնես:

369. Գրի՛ր երկխոսություն, որը դասարանում ես լսել (կարող ես նաև հորինել):
370. Գրի՛ր երկխոսություն, որը տանն ես լսել (կարող ես նաև հորինել):
371. Խոսքն ըստ օրինակի փոխի՛ր. ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:

Օրինակ՝
ա) Սոնան ասաց, որ գյուղն իրեն դուր եկավ, ինքն ուզում է էլի մնալ այդտեղ:

Սոնան ասաց.
– Գյուղն ինձ դուրս եկավ, ես ուզում եմ էլի մնալ այստեղ:

բ) Թզուկն ասաց, որ տղան գնա թագավորի գանձարան ու տեսնի կախարդական նկարը:

Թզուկն ասաց.
– Ա՛յ տղա, գնա՛ թագավորի գանձարան ու տե՛ս կախարդական նկարը:

1. Հայրն Արտակին ասաց, որ ճանապարհից վերցնի իր հեծանիվը. որովհետև մարդկանց խանգարում է:
   2. Տղայի ընկերն ասաց, որ ինքն էլ չի սպասում թզուկի գալուն ու տուն է գնում:
   3. Թագավորը տղային ասաց, որ գնա երկրից երկիր ման գա ու գտնի իր             մատանու քարը:
   4. Նապաստակն ու մուկն ասացին, որ իրենք գնում են տղային օգնելու:
   5. Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց, որ իրեն էլ տանեն աշխարհը             տեսնելու:
   6. Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց, որ ինքն իշխան Արմանի որդին է:
   7. Թագավորը հյուրին խնդրում էր, որ իրեն մենակ չթողնի կախարդի մոտ:
2. Ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:
3. Նկարիչը կանչեց, որ ինքը շատ հետաքրքիր բան է գտել:
   2. Տղան մորը գգաշացրեց, որ ինքը անծանոթ մարդկանց է հրավիրել:
   3. Մայրը տղային ասաց, որ ինքն էլ է հետաքրքրվում տղայի հյուրերով:
   4. Ընկերը Լևոնին ասաց, որ ինքը բացատում դարչնագույն մարդկանց է տեսել:
   5. Լևոնն ընկերոջն ասաց, որ նա հավանաբար երազ է տեսել, ոչ թե իսկական      մարդկանց:
   6. Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց, թե որտե՞ղ կթաքնվեն, եթե անձրև գա:
4. Ուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ անուղղակի:

Օրինակ՝
Մայրս ինձ հարցրեց.
– Որտե՞ղ ես պահել մեր կախարդական շղթան:
Մայրս ինձ հարցրեց, թե որտե՞ղ եմ պահել մեր կախարդական շղթան:

1. Աղվեսն ագռավին խնդրեց.
   – Ագռա՜վ քույրիկ, երգի՛ր, որովհետև շատ լավ ես երգում:
   2. Արջն աղվեսին ասում էր.
   Դու աշխարհի ամենասիրուն աղվեսն ես:
   3. Երեխաները մտահոգվեցին.
   – Ինչպե՞ս պահպանենք մեր անտառը:
   4. Պապս ասաց.
   – Իմ իմացած միակ լեզուն հայերենն է:
   5. Պապս ասաց.
   – Ես շատ լավ էլ խոսում եմ ծառ ու ծաղկի հետ էլ, կենդանիների հետ էլ:
   6. Պապս ավելացրեց.
   – Չգիտեմ, նրանք քանի լեզու գիտեն, բայց իմ հայերենը շատ լավ հասկանում են:
2. Ուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ անուղղակի:
3. Սուրհանդակն ասաց.
   Ալեքսա՛նդր, արքան հրամայել է, որ դու տեսնես վաճառականների բերած նոր     ձին:
   2. Որդին խնդրեց.
   – Հայրի՛կ, թույլ տուր այս մի ձին ինքս վարժեցնեմ:
   3. Նայելով սլացող որդուն՝ թագավորը հրամայեց.
   – Ի՛նձ էլ ձի տվեք:
   4. – Ուսուցի՛չ, մտքի ետևից կհասնե՞մ այսպիսի ձիով, – հարցրեց Ալեքսանդրը:
   5. Արիստոտելն ասաց.
   – Ալեքսա՛նդր, որոշ փիլիսոփաներ հաստատում են, որ բազմաթիվ աշխարհներ             կան:
   6. – Այդ աշխարհներից մեկը ի՛նձ պիտի պատկանի, ուսուցի՛չ, – ասաց             Ալեքսանդրը:
4. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձնելով:

Մի մարդ ասում է, որ ինքը Սևանի ամբողջ ջուրը կխմի: Ընկերները ծաղրում են նրան ու ասում, որ նա թող իր խոսքը գործով ապացուցի: Մարդն ասում է, որ ինքը անպայման կխմի, եթե ընկերները Սևանից հանեն գետերի բերած ջուրը,           չէ՞ որ ինքը չի խոստացել, որ գետերի ջուրն էլ կխմի:

376. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձնելով:

Մի մարդ գնում է իշխանի մոտ ու բողոքում, որ իր ձին գողացել են:
Իշխանը նրա վրա բարկանում է և ասում, որ եթե չքներ, ձին չէն գողանա:
Խելոք մարդն ասում է, որ եթե ինքն իմանար, որ երկրի տերը քնած է, ինքն             արթուն կմնար:

377. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ ուղղակի խոսքերն անուղղակի դարձնելով:

Մի մարդ արթնանում է, տեսնում՝ գողերն իր ունեցած-չունեցածը հավաքել,             տանում են: Ինքն էլ տանից դուրս է գալիս ու նրանց հետ գնում: Հանկարծ նրան նկատում են:
– Դու մեզ հետ ո՞ւր ես գալիս, ա՛յ մարդ, – հարցնում են գողերը:
– Բա ի՞նչ անեմ, – միամիտ ձևանալով ասում է տանտերը, – տունս հավաքել             տանում եք, ես ինչո՞ւ մնամ:

378. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ ուղղակի խոսքերն անուղղակի դարձնելով:

Մի քանի զորապետներ հավաքված գովում էին իրենց ձիերին:
Բոլորին լսելուց հետո մի աղքատ մարդ պատմում է.
– Մի տարի ձիով հասա Արաքսին.ձին թափ առավ ու թռավ մյուս ափը:
Լսողներն այնքան են բարկանում, որ ուզում են ծեծել խեղճ մարդուն:
– Ձին կարո՞ղ է Արաքսի նման գետի վրայով թռչել, – մեղադրում են նրանք:
– Սպասե՛ք, ձին իմը չէր, է՜, իշխանինն էր, – ասում է մարդը:
– Հա՜, իշխանի ձին կարող էր, – հետ են քաշվում զորապետները:

Ուրիշի խոսքը կոչվում է ուղղակի, եթե խոսողը այն մեջբերում է բառացի, առանց փոփոխության: Ուրիշի ուղղակի խոսքը պատմողի խոսքից տրոհվում է միջակետով, գծիկով, ստորակետ-գծով:

Ուրիշի խոսքը կոչվում է անուղղակի, եթե խոսողը այն մեջբերում է ոչ թե նույնությամբ, այլ պատմողաբար: Անուղղակի խոսքը պատմողի խոսքին միանում է որ կամ թե շաղկապներով:

Ուղղակի խոսքը կարելի է վերածել անուղղակի խոսքի, իսկ անուղղակի խոսքը՝ ուղղակիի:

Միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ է՝ չեմ հավատա: Երեկ ինձ տարան ծանոթացնելու դրանցից մեկի հետ: Ես սկսեցի թվաբանական հասարակ հարցերից:
_ Ինչքա՞ն կլինի երկու անգամ երկու:
_ Երկո՜ւ,- պատասխանեց արձագանքը՝ պատասխանելուց առաջ նույնիսկ չմտածեց:
_ Ինչքա՞ն կլինի երեք անգամ երեք:
_ Երե՜ք,-ուրախ բացականչեց հիմար արձագանքը:
Պարզ էր, որ թվաբանությունից բան չի հասկանում: Ես էլ որոշեցի նրան հնարավորություն տալ, որ ուղղի իր սխալը, ասացի.
_ Լսի՛ր հարցը և մինչև պատասխանելը կարգին մտածի՛ր:
_ Ո՞ր ն է մեծ ՝ Հռոմը, թե՞ Կոմո լիճը:
_ Լի՜ճը,- պատասխանեց արձագանքը:
_ Դե լավ, հանգիստ թողնենք աշխարհագրությունը: Անցնենք պատմությանը:
_ Ո՞վ է հիմնադրել Հռոմը՝ Ռոմո՞ւլը, թե՞ Կեսարը:
_ Կեսա՜րը,- բղավեց արձագանքը:
Այստեղ ես շատ բարկացա և որոշեցի վերջին հարցը տալ նրան:
_ Մեզանից ո՞վ ավելի քիչ բան գիտի՝ ե՞ս, թե՞ դու:
_ Դո՜ւ,-հանգիստ պատասխանեց արձագանքը:
Չէ՜, միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ9 է՝ չեմ հավատա: