Հայկական հին զրույցը պատմում է, որ շատ տարիներ առաջ, Արտաշես Մեծը, որը Հայաստանին փառք, բարգավաճում ու լիություն էր նվիրել, հիմա հայրենիքից հեռու մահանում էր՝ թախիծը և հայրենիքի կարոտը սրտում: Լացով ու հառաչանքով նա հրաժեշտ էր տալիս իր հայրենի հողին ու չէր կարող պատկերացնել, թե ինչ ապագա է նրան սպասում: Եվ մարդիկ, իմանալով նրա մահվան մասին, իրենց մազերն էին պոկում գլխներից ու դառը հեկեկում էին մայրաքաղաքի պատերի տակ: Միայն Արտաշեսի զավակը՝ արքայազն Արտավազդը, ոչ մի կաթիլ արցունք չթափեց: Նա միայն քմծիծաղ տվեց ու դժգոհությամբ բացականչեց.

— Նա հեռանում է մեզնից, ոնց որ թե ամբողջ երկիրն է իր հետ տանում՜: Ինձ էլ մնում է փլատակների վրա թագավորեմ:

Մահացող արքան լսեց այդ խոսքերը ու օրհնանքի տեղը նրան անեծքներ ուղարկեց:

— Անիծում եմ, որ Արարատի մութ քարայրի պատերը փուլ գան քո գլխին որսի ժամանակ, անիծում եմ, որ այլևս արևի լույսը չտեսնես:

Թագակալելուց հետո Արտավազդը վտարեց երկրի սահմաններից դուրս իր բոլոր եղբայրներին ու քույրերին, և միաժամանակ փոխելով բարի ու առաքինի մարդկանց անգութ ու դաժան մարդկանցով: Երկիրը ցնցվեց նոր տիրակալի անարդարություններից: Եվ մի անգամ Արտավազդը պատրաստվեց որսի գնալ: Քարայրի վրայով կամուրջը անցնելուց հետո նրա ձին հանկարծ սայթաքեց, ընկավ անդունդը ու ձիավորի հետ միասին անհետացավ հավերժ: Անցան տարիներ ու հաջորդ թագավորը՝ Տիգրանը, իմացավ գիտուն մարդկանցից, որ անիրավ Արտավազդը երկաթյա շղթաները ձեռքերին բանտարկված է լեռան խորը քարայրներից մեկում:

Արդեն երկու հազար տարի է, որ նա փորձում է ազատվել իր շղթաներից: Կատաղի շները կրծում են այդ շղթաները, որոնք օրեցօր թուլանում են: Քայց այն րոպեին, որ շղթաները պիտի հողին ընկնեն, գալիս են դարբինները, շներին դուրս են քշում ու նորից են ամրացնում բարակած երկաթները Արտավազդի ձեռքերի վրա:

Ասում են, որ եթե հանկարծ Արտավազդը ազատվի իր շղթաներից ու դուրս գա իր բանտից, ամբողջ աշխարհում կտիրեն չարը ու անարդարությունը: Միայն դարբիններն են իրենց աշխատանքով պահում աշխարհը ինքնաքանդումից:

Բառասկզբում լսվող է-ն գրվում է է տառով, օրինակ` էջ, էակ, էկրան, էություն, էներգիա

Բառամիջում գրվում է է, եթե դրանով սկսվող արմատ կա, օրինակ` լայնէկրան, էլեկտրաէներգիա, ելևէջ…

Մնացած դեպքերում լսվող է-ն գրվում է ե տառով, օրինակ` վերելք, ոսկե, տասներկու, մեխակ…

Բառասկզբում յէ արտասանելիս, գրվում է ե տառը, օրինակ՝եկեղեցի, երեխա

Պետք է հիշել

Բառասկզբում լսվում է է, բայց գրվում է ե հետևյալ բառերում եմ, ես, ենք, եք, են:

Հիշել հետևյալ բառերի ուղղագրությունը՝ Որևէ, ինչևէ, երբևէ, բայց որևիցե, ինչևիցե

երբևիցե:

Գոմեշ, առէջ, վայրէջք, մանրէ, ելևէջ

Լայնէկրան , հնէաբան, ծովեզր, վայրէջք, երփներանգ, նորեկ, մանրէ, էջանշան, որևիցե, գոմեշ, վերելակ, մեջք, բազմերանգ, երբևիցե, որևէ, էջ, ամենաէժան, չէինք, էկրան, Էջմիածին, չեմ, էլեկտրաէներգիա, էներգիա, մեխակ, ծովեզր, հրեշ, նրբերշիկ, ամենաերկար, լայնէկրան, եգիպտացորեն, զարկերակ:

2․Լրացրեք Ե կամ Է

Աներևույթ, առէջ, ամենաէժան, գոմեշ, ինչևիցե, հնէաբան, վերելակ, երփներանգ, ենք, էի, որևէ, ես, նորեկ, մանրէ:

Answer the question!

1.Is your family big or small?

My  family is big

2.Is your house big or small? Describe your room.

My house is big. There is a bad, a table, a carped in my room. There are also many toys.

3.When do you get up in the morning ?

I get up at 7 o’clock.

4.What do you have for breakfast?

I have eggs and a cup of milk.

5.What subjects do you study at school?

I study Math English, Russian,Armenian language

6.Can You name the days on the week?

Monday,Tuesday,Wednesday,Thursday,Friday,Saturday,Sunday,

7What sport do you like?

I like football.

8.Have you got a pet? Tell about your pet

I don’t have a pet.

9.What do you do in the evening ?

I usually whatch TV with my family or I play with my sister.

10.Do you like weekends? What do you do at weekends

Yes , I like weekends. At weekends  I have rest.

Վարժ.` N94

Հաշվի՛ր  օգտվելով  գումարման  տեղափոխական  հատկությունից։

ա)393+600+7+3000=4000

393+7=400

600+400=1000

1000+3000=4000

 

12000+6214+8000=26214

12000+8000=20000

20000+6214=26214

 

6480+224+500+20=7224

6480+20=6500

6500+500=7000

7000+224=7224

 

375+254+600+25+312=1566

375+25=400

400+600=1000

254+312=566

1000+556=1556

 

Վարժ՝․ N95 Կատարի՛ր  գործողությունները

ա)90  կմ+234 կմ+210 կմ=534կմ

90+210=300

300+234=534  կմ

 

8  կմ 250 մ-3  կմ=5250կմ

8000+250=8250

8250-3000=5250

 

6  կմ 420 մ+3 կմ 200  մ=9620կմ

6000+420=6420

6420+3200=9620

 

6  կմ 700 մ +300 մ=7000կմ

6000+700=6700

6700+300=7000

 

Վարժ․՝N 97 Հաշվի՛ր

ա)2×72 կգ=144  կգ                  3×15 վ=45 վ

6×84  մ=504  մ                         12×100 տ=1200 տ

12×32  լ=384  լ                          36×24 մ=864 մ

 

բ)7×3  ժ=21  ժ                            6×8 ր=48 ր

4×27 կմ=108  կմ                        8×25 տ =200 տ

8×27 կմ=216  կմ                        3×25 ց=75 ց

 

Վարժ`․ N 98 Հաշվիր

ա)62400։60=1040          բ)5050:50=101       գ)350700։70=5010

3054×2=189348          5002×55=275110          4564×770=3514280

Гора-горы                                                     Ложка-ложки

Кошка-кошки                                               Вилка-вилки

Рыба-рыбы                                                    Нож-ножи

Крыша-крыши                                              Хвост-хвосты

Телефон-телефоны                                     Слон-слоны

Фонарик-фонарики                                     Стол-столы

Лиса-лисы                                                      Пенал-пеналы

Слива-сливы                                                  Книга-книги

Վարժ.` N 76 Մարզի՛ր   հիշողությունդ

47+25=72     72.10=720     720:9=80      80-16=64     64+17=81     81-34=47

 

Խնդիր  N 85  Կազմի՛ր  արտահայտություն   և  լուծի՛ր  խնդիրները

ա)Բրիգադը   մինչև   ընդմիջում   քաղեց   2 տ   450   կգ   խնձոր,

իսկ  ընդմիջումից  հետո՝600  կգ   ավելի։

Ամբողջ   խնձորը  հավասարապես   լցրեցին  220  արկղի  մեջ  և

ուղարկեցին   պահեստ։ Քանի՞  կիլոգրամ   խնձոր  լցրեցին  յուրաքանչյուր   արկղի  մեջ։

Լուծում՝

2տ 450 կգ=2450  կգ,

2450+600=3050

2450+3050=5500

5500:220=25

Պատասխան՝ 25 կգ

 

բ)Անին  գնեց  7   միատեսակ  տուփ  կարագ։ Այդ  կարագից   540 գ

օգտագործեց  գաթա  պատրաստելու  համար, իսկ  մնացած  860  գ-ը

պահեց   սառնարանում։ Որքա՞ն  էր  մեկ   տուփ   կարագի  զանգվածը։

Լուծում՝

540+860=1400

1400։7=200

Պատասխան՝  200 գ։

 

Խնդիր N 86  Կազմի՛ր  արտահայտություն   և  լուծիր  խնդիրները

ա) Պահեստապետը   պահեստում   եղած  840   կգ   շաքարավազից  2-ական  կգ

լցրեց  180  տոպրակների  մեջ  և   ուղարկեց  խանութ։

Որքա՞ն   շաքարավազ  մնաց   պահեստում։

Լուծում՝

2×180=360

840-360=480

Պատասխան՝ 480  կգ   շաքարավազ։

 

բ)Վարպետը   300  լ   խաղողի  հյութից   լցրեց   2  լիտր   տարողությամբ   75  շիշ։

Մնացած   հյութը    լցրեց   3  լիտրանոց    շշերի  մեջ։

Քանի՞   3   լիտրանոց  շիշ   օգտագործեց   նա։

Լուծում՝

2×75=150

300-150=150

150։3=50

Պատասխան՝  50   շիշ

Վարժ․87

Ասա՛  յուրաքանչյուր    սլաքին   համապատասխանող   թիվը։

Այդ  թվերից  յուրաքանչյուրի  համար  ասա   նրա  կլոր  հարյուրյակները    և   կլոր   հազարյակները։

Ո՞ր   կլոր   հարյուրյակն  է  այդ  թվին  ավելի մոտ։

6860  –   կլոր  հարյուրյակներն  են՝ 6800,6900,  կլոր  հազարյակներն  են՝ 6000,7000

6860  թիվը  ավելի  մոտ  է   6900-ին

7030 –   կլոր հարյուրակներն են 7100,  հազարյակներն  են՝ 7000,8000

7030  թիվը  ավելի  մոտ  է   7000-ին։

7180  -կլոր  հարյուրյակներն  են  7100,7200,իսկ  հարևան  կլոր հազարյակներն  են՝7000,8000

7180  թիվը  ավելի  մոտ  է    7200-ին։

7290 – թվի  հարևան   կլոր  հարյուրյակներն  են՝7200,7300,իսկ  հարևան  կլոր  հազարյակներն  են՝7000,8000

7290  թիվը  ավելի մոտ  է   7300-ին։

7380  – կլոր  հարյուրյակներն  են 7300,7400,իսկ  կլոր  հազարյակներն  են՝  7000,8000

7380  թիվը  ավելի  մոտ  է   7400-ին։

7490  – կլոր  հարյուրյակներն  են  7400,7500, կլոր  հազարյակները ՝  7000,8000

7490  թիվը  ավելի  մոտ  է   7500-ին։

Մի կետից դուրս եկող երկու ճառագայթների կազմած պատկերը կոչվում է անկյուն

Կան անկյունների 4 տեսակ՝ ուղիղ,սուր, բութ,փռված։

Սուր անկյունները 0 աստիճանից մեծ են,իսկ 90-ից փոքր ։

Բութ անկյունները 90 աստիճանից մեծ են, 180-ից փոքր։

Փռված անկյունները 180 աստիճանի անկյուններ են։

 

 

 

 

վարժ․88 Ասեք,որոնք   են  վեցանիշ  թվի գրության  կարգային միավորները   և  պատասխանել   հարցերին։ 

Վեցանիշ թվի կարգային միավորներն են՝ միավոր, տասնավոր,հարյուրավոր, հազարավոր, տասհազարավոր,հարյուրհազարավոր

1.Քանի՞ կարգային    միավոր   կարող  է    պարունակել      թվի      յուրաքանչյուր     կարգ։  123456789 և 0

2.Ասա՛ մի  քանի   թիվ,որոնց   հազարյակների   կարգում  կա  7  կարգային  միավոր։  967054,867623,267553,347612

3.Ասա՛ մի  քանի  թիվ,որոնց  հարյուրյակների  կարգում   կարգային  միավոր  չկա։ 345099,128048,435022,775098

 

Վարժ.` 89  Բերված   տվյալներին   համապատասխան   ասա ‘,թե  որ  դատողությունն  է  ճշմարիտ։

Երբ  Սոնան  առաջին   անոթից   3  լ    ջուր    լցրեց   երկրորդի  մեջ,երկու   անոթներում   ջրի  քանակները   հավասարվեցին։

1.Առաջին անոթում   կար   3  լ   ավելի   ջուր,քան  երկրորդում։(սխալ)

2.Առաջին անոթում    կար   6  լ    ավելի  ջուր,քան   երկրորդում։(ճիշտ)

3.Երկրորդ անոթում   կար   6  լ   պակաս   ջուր,քան  առաջինում։(ճիշտ)

 

Վարժ.` 90 Արտագրի՛ր    և   լրացրու՛    բաց   թողած   թվերն  ու   թվանշանները։

ա)7  հազ․+  8  հ․+ 4 մ․=7804

4 հազ․+ 2  հ․+3  տ․+  8  մ=4238

բ)40000+3000+20+5=43025

7․1000+5․100+2.1=7502

Վարժ.` 91  Մարզի՛ր   հիշողությունդ։

4200:7×50:300×560:80×60=4200։70=60×50=3000 ։300=10×560=5600 ։80=70 x60=4200